Gözlerinde Güneş Var

Sevim Ak, çocuklara destek olmak amacıyla İlköğretime Yardım Vakfı (İLKYAR) ve ODTÜ ile birlikte gerçekleştirilen Gezici Deneyler Projesi’nde Mavi Otobüs’ün dokuz yıl boyunca gönüllü yolcularından biri olmuş. Bu sürede çocuklarla kaynaşmış, aynı yatakhanede yatmış, dertlerini dinlemiş, onlara yol göstermeye çalışmış. 

Gözlerinde Güneş Var, yazarın bildiğimiz öykülerinden daha farklı bir yerde duruyor. Ak, kitabın ortaya çıkış sürecini çocuklara hitaben yazdığı önsözünde şöyle anlatıyor: “Yolculuğun ilk günlerinden beri beni derinden etkileyen köy çocuklarının öyküsünün yazılması gerekliliğine inanmıştım. Büyük kentlerin tüketim çılgınlığına kapılmış, el bebek gül bebek büyütülen, en iyi eğitimi alabilmesi için büyük paralar harcanan çocuklarıyla çocukluğu, oyunu, oyuncağı bilmeden yoksulluğun, cehaletin sorunlarıyla bu çocuklar aynı ülkede birbirlerinin varlığından habersiz yaşıyorlar.”

Çoğunluğu yatılı ilköğretim bölge okulu (YİBO) öğrencisi olan çocukların hikâyelerini, kendi öyküleri ve Anadolu masalları ile harmanlayıp çocukluğunu yaşayamadan ergen olan küçük adam ve kadınları anlatmış. Onların batıl inançlarından, hacıdan hocadan medet uman hallerini aktarıp Anadolu’da masallar kadar şaman ve pagan adetlerinin halen devam ettiğini bizlere bir kez daha hatırlatmış. Kitaptaki hikâyeler sanki bu çocuklarla aynı coğrafyada değilmişiz hissini veriyor.

Depreme uygun yapıldığı söylenen ve depremde çöken Bitlis’teki YİBO’dan kurtulan ve kurtulamayan çocukları hatırlamak ve anmak; hapishaneden bozma okulda demir parmaklıklı derslikler, teneffüslerde oynamak yerine volta atan çocuklar… Bu hikâyeler, toplumumuzun balık hafızasını tazelemekle birlikte insanı hüzünlendiriyor, gerçeklerle yüzleştiriyor.

Anadolu’da 630 YİBO ve bu okullarda eğitim gören 300 bin köy çocuğu var. Her birinin anlatmakla bitmeyecek bir hikâyesi olduğuna hiç şüphe yok. Bu hikâyelerin bazılarından haberdar olup kentli şımarıklığından sıyrılmak isteyenler Gözlerinde Güneş Var’ı okusunlar ve okutsunlar.

Ebru Akkaş