11 Aralık 2013 Çarşamba

Doğum gününde sevgili Bilgin Adalı'yı özlemle anıyoruz...

Geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz şair, yazar, akademisyen, çevirmen, reklam yazarı, belgesel yönetmeni, ama en çok çocukların Bilgin Dede’si Bilgin Adalı'nın bugün doğum günü.

Çocuk ve gençlik edebiyatı alanında çalışmaya başladığım ilk günlerde tanıdım Bilgin Adalı’yı. Can Çocuk Yayınları’nın genel yayın yönetmeni Samiye Öz, mevcut dizilerin yanı sıra daha da cazip, renkli kitaplar yayımlamak arzusundaydı. “Renkli” ilk kitaplardan biri de Bilgin Adalı’nın “Zaman Bisikleti” oldu.

Çoğu zaman kitaplarıyla ilgili, ara ara da yolu İstiklal Caddesi’ne düştüğünde yayınevine uğrardı. “Sevgilim”, “hayatım”, “güzelim” diyerek girerdi kapıdan. Samiye Hanım’la, sonra benimle sohbet ederdi. Yeni çıkan kitaplara bakar, çoğunu okumak üzere alırdı. Yalnızca yazmazdı Bilgin Adalı, iyi bir okurdu aynı zamanda.

Ankara, İzmir, Bursa, Samsun, Batman ve daha başka pek çok şehirdeki etkinliklerde kendisine eşlik etme fırsatım oldu. Ne zaman çocuklar onu çağırsa, giderdi. Yorulurdu belki, ama hiçbir zaman hayır demezdi. Bir defasında birlikte Bursa Kitap Fuarı’na gitmiştik. Etkinlik yapacağı kocaman salonda kimse yoktu. Bir süre bekledik, “gelirler” dedi. Aradan biraz zaman geçti, on genç arkadaş salona girdi. Bilgin Adalı masanın başında olmaktansa (galiba kendisini çocuklardan uzakta tuttuğunu düşündüğü için pek sevmezdi masanın ardında oturmayı), çocukların arasına karıştı, onlarla kitapları üzerine sohbet etti. Bu görüntüyü unutamıyorum. Dirsekleri dizlerine dayanmış, kafaları birbirlerine uzanmış çocuklar ve Bilgin Adalı, özel bir anı paylaşıyormuş gibiydiler. Etkinlik sona erince standımıza gittik. Bilgin Adalı, kitaplarını imzalayacaktı. Aradan bir-iki saat geçmişti ki bir telefon geldi: Yüz elli çocuk Bilgin Adalı’yı görmeye gelmişti. Hemen bir salon ayarlandı ve Bilgi Adalı hiç planlanmamış bu etkinliğe büyük bir coşkuyla katıldı.

Çocuklarla kitaplar üzerine sohbet eder, kimi zaman onlarla birlikte öyküler yazardı. Ancak “en büyük numarası” kitaplarının da temalarından biri olan buluşlarıydı, bana kalırsa. Etkinliklere elinde bir poşetle giderdi ve bunun içerisinden minik bir ampul, artık kullanılmayacak durumda olan bir CD ve bir pil çıkarırdı. Bunlardan bir “okuma ışığı” yapıverirdi. Ve daha pek çok şey… Çocuklar bakışlarını ondan bir saniye ayırmadan izler, sorular sorarlar, asla sıkılmazlardı. Kimi zaman onlar da denerdi bu buluşları. Çocukları kendi dünyasına alıveren Bilgin Adalı etkinliğin sonuna kadar ilgilerini, dikkatlerini bir an olsun kaybetmezdi.

Etkinlik dışında da gençlere ne kadar değer verdiğini, onlara ne olursa olsun zaman ayırdığına tanık oldum. Ankara’daki bir etkinlik sonrası havalimanına gitmeden önce kendisinin oraya geleceğini öğrenen ve müzik eğitimi alan genç biriyle buluşmuştu. Kafa kafaya verip epeyce sohbet etmişlerdi. Uçağa ucu ucuna yetişmiştik.

Neşeli, yerinde duramayan, insanlara sevgiyle yaklaşan Bilgin Adalı’nın gözlerinde, yüzünde aynı zamanda bir hüzün de vardı. Yaşadıkları, tanık oldukları, kayıplarıydı bu hüzne neden olan belki de. Ama çocuk kitaplarıyla ve çocukların dünyasıyla buluştuğunda mutluluğu yüzünden ve sesindeki heyecandan anlaşılırdı. Çocuk ve gençlik edebiyatımız renkli, üretken, farklı ve her şeye rağmen çocuk ruhunu koruyan yazarı Bilgin Adalı'yı geçtiğimiz yıl kaybettik, ancak kitaplarıyla çocuklarla buluşmaya devam ediyor.

Bilgin Adalı, ilk ve orta öğrenimini Mersin’de tamamladı. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Sinema Televizyon Bölümü’nü 1969’da bitirdi. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde belgesel sinema alanında yüksek lisans, felsefe ve kitle iletişimi alanlarında doktora yaptı. 1968-76 yılları arasında TRT Ankara Televizyonu’nda belgesel film yönetmeni ve yapımcı olarak yüzün üzerinde belgesel film, sanat, kültür ve eğitim programı gerçekleştirdi. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema Televizyon Bölümü’nde öğretim üyeliği, bölüm başkanlığı yaptı. 1984’te bölüm başkanlığından istifa ederek reklam yazarlığına geçti. İ.Ü. İktisat Fakültesi, Akademi İstanbul, Yeditepe Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi’nde sinema, yazarlık ve reklamcılık dersleri verdi.  
İlk şiiri 1959’da Lefkoşa’daki Beşparmak dergisinde çıktı. Şiirlerini ve yazılarını Dönem, Devinim 60, Soyut, Oluşum, Yusufçuk, Türk Dili, Varlık, Yordam, Dost, Yazko Edebiyat ve Gösteri dergilerinde yayımladı.
Devinim 60 dergisinin (1965-66, 12 sayı) yazı kurulu üyeliğinde bulundu. Çocuk oyunları “Bencil Dev” 1988’de Ani İpekkaya yönetiminde İstanbul Şehir Tiyatroları’nda, “Nar Tanesi” ve “Okulda Şenlik Var” 1998’de Antalya’da sahnelendi.
Bilgin Adalı çocuklar ve gençler için çok sayıda kitap yazdı.

(Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi’nden de yararlanılmıştır.) 

Tülin Sadıkoğlu

       


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder