Çocuk Olmaya Hakkım Var

Çocuğum ben.

Gözleri, elleri, sesi, yüreği

ve

hakları olan bir çocuğum.

Anlatıcımız bir çocuk ve bizlere hangi haklara sahip olduğunu aktarıyor: Bir isme, bir aileye, bir ülkeye, yiyecek ve içeceğe, bir çatı altında yaşamaya, ilaca ve tedavi edilmeye, vücudu başka çocuklar kadar sağlıklı değilse kendisine yardım edilmesine, para ödemeden okula gitmeye hakkı olduğunu söylüyor. Kız da olsa, erkek de olsa…ya da:

Siyah ya da beyaz, iriyarı ya da ufak tefek, zengin ya da yoksul, burada ya da başka bir yerde doğmuş olsam da aynı şekilde saygı görmeye hakkım var.

Ve devam ediyor anlatıcımız; bizlere okula gitmeye, çalışmayı reddetmeye, büyüklerinin onu korumasına, felaketlerden ve şiddetten uzak olmaya hakkı olduğunu hatırlatıyor:

Şiddetin hiçbir biçimine maruz kalmama, çocukluğumu kimse ama hiç kimse istismar etmeden yaşama hakkına sahibim.

Temiz havayı solumaya, oyun oynamaya, yaratıcı olmaya, hayal etmeye, hoplayıp zıplamaya, arkadaşlarının olmasına, kendisini ifade etmeye (annesi ya da babası beğenmese de) hakkı olduğunu ekliyor ve diyor ki:

Kurşun yağmurlarını ve savaşları hiç bilmemeye hakkım var.

“Şimşek füzeler”den de “gök gürültüsü bombalar”dan da korkarım.

Bir insan, bir canlı ve bir çocuk olması bir yana neden mi bu haklara sahip olması gerektiğini düşünüyor anlatıcımız… Çünkü aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 193 ülke Uluslararası Çocuk Hakları Anlaşması’nı imzalamıştır ve anlatıcımızın da bir çocuk olduğuna göre bu hakların hepsine sahip olmaya hakkı vardır.

Alain Serres’in yazdığı, Aurélia Fronty’nin resimlediği Çocuk Olmaya Hakkım Var adlı okul öncesi kitap (4-7 yaş grubu için öneriliyor) Yapı Kredi Yayınları’ndan çıktı.

Kitapta yer alan kavramların bu yaş grubu için soyut kaldığı düşünülebilir. Kişisel olarak, çocuklarıyla birlikte kitap okuyan anne-babaların onlara bu tür kavramları açıklayabileceğine ve böylelikle çocuklarına bir farkındalık kazandırabileceklerine inanıyorum.

Kimi zaman da çocuklar, anne-babaların açıklamasına gerek kalmadan bazı şeylere tanık oluyor, deneyimliyorlar. Geçenlerde, sonradan 3,5 yaşında olduğunu öğrendiğim Emir’in durumunda olduğu gibi... Emir’i bir kitabevinin çocuklara ayrılan bölümünde gördüm. Annesiyle oturmuş “Çocuk Olmaya Hakkım Var” adlı kitabı birlikte okuyorlardı. Daha doğrusu annesi okuyor, Emir de resimleri inceliyordu. Annesi sabırla oğlunun her sorusuna yanıt veriyordu. Konuşmalarına kulak misafiri oldum; çünkü aralarında geçen konuşma en az bu kitap kadar değerliydi. Emir, tekerlekli sandalye olan sayfaya gelince, sınıfındaki bir çocuğun, “bacakları çalışmadığı için tekerlekli sandalyeyle yürüdüğünü” söyledi. Neyse ki onun annesi, babası, abisi, arkadaşları vardı ve ona yardım ediyorlardı. Bu bilgiyi verdikten sonra dönüp annesine “Bu onun hakkı, değil mi anne?” diye sordu Emir. Bir kez daha çocukların duyarlılıklarıyla, algılama yetileriyle, dünyayı kavrayışlarındaki yalınlık ve netlikle insanı nasıl da şaşkına çevirebileceklerine tanık oldum. Çocuklarımızı korumalıyız, kuşkusuz, ama kulak verdiğimiz takdirde onlardan öğreneceklerimizin değeri de gerçekten büyük.    

Çocuk Olmaya Hakkım Var, her çocuğun kütüphanesinde olması gereken bir kitap.

“Çocuk hakları. Hemen. Şimdi.”

Tülin Sadıkoğlu